หนังสือสารคดีภาพสำหรับเด็ก

สำรวจเมืองสมุทรฯ
บรรณาธิการ : ระพีพรรณ พัฒนาเวช
เรื่อง : นิรมล มูนจินดา 
ภาพ : วชิราวรรณ ทับเสือ,  กฤษณะ กาญจนาภา

หนังสือเล่มนี้เป็นหนังสือสารคดีภาพสำหรับเด็กอายุประมาณ 9 - 12  ปี (หรือผู้ใหญ่ที่สนใจหนังสือภาพ)
จัดทำขึ้นในโครงการสื่อการเรียนรู้สาระท้องถิ่น ชุด ภาคกลางและภาคตะวันออก ของ TK Park

เล่มนี้เป็นการบอกเล่าเรื่องราวที่น่าสนใจของจังหวัดสมุทรสาคร ผ่านหมี

เราทำหนังสือสารคดีภาพสำหรับเด็ก โดยเน้นการเล่าเรื่องด้วยภาพ เพื่อให้เด็กอ่านเนื้อเรื่อง
เราเล่าเรื่องโดยใช้ภาพนำ เด็กจะดูภาพ ถ้าเขาสนใจ เขาจะอยากรู้และอ่านเรื่องราวต่อไป
เราไม่ใส่ข้อมูลเชิงลึก เพื่อจุดประกายให้เด็กได้ค้นหาและต่อยอดความคิดของเขาเองต่อไป

เรื่องราวและวิธีการนำเสนอของเล่มนี้ จึงเป็นเนื้อหาเชิงกว้าง ไม่ใช่การบอกข้อมูลแล้วจบ
ไม่ใช่หนังสือสำหรับค้นคว้าหรืออ้างอิง อย่างนั้นจะเรียกว่าสารานุกรม

เหมือนขนมหวาน ไม่ว่าเด็กหรือผู้ใหญ่ต่างก็ชอบสิ่งที่กินง่าย สวยงาม
เมื่อ Package ดึงดูดใจ ลองแกะดูเห็นข้างใน ถ้ามีประโยชน์ ก็เป็นสิ่งที่ดีค่ะ
ดูเป็นเล่มได้ที่นี่ค่ะ > สำรวจเมืองสมุทรฯ

ออกแบบหน้าปก ให้เป็นพี่วาฬว่ายมาเต็มทั้งปกหน้า และหลัง

ดูจากหน้าปก ก็รู้ว่ามีอะไรในจังหวัดนี้บ้าง

เตรียมตัวเดินทางกันเถอะ เราแทนลัักษณะของเด็กที่เป็นตัวดำเนินเรื่องให้เป็นหมี

เล่มนี้ใช้ภาพประกอบเยอะมาก อยากให้เด็กอ่านเราเลยต้องเน้นการเล่าเรื่องด้วยภาพวาด
ใส่ภาพจริงให้น้อย และลดความแข็งของภาพจริงโดยการจัดวาง แต่ตัดทอนภาพจริง
เช่น หน้านี้ ภาพจริงคือ ปู  ป่าชายเลน และปลาตีน
รูปปู เราใช้วงกลมเฉพาะรูปู เด็กได้เห็นภาพปูจริงแบบไม่จริงจังมากนัก

การจัดวางองค์ประกอบของภาพ จะนำสายตาเด็กไปก่อนแล้วค่อยแทรกเนื้อหา

เพื่อเน้นให้เด็กดูรูป แล้วค่อยอ่านเรื่อง
เช่น หน้านี้จะมีนกอยู่สองชนิดที่แตกต่างกันเล็กน้อย ปะปนกันไปทั้งหน้า
ถ้าเด็กสนใจเขาจะไปต่อยอดเอง ว่านกแต่ละชนิดแตกต่างกันอย่างไร

บางครั้งเราไม่จำเป็นต้องอธิบายว่ากำลังทำอะไรอยู่

เช่น รูปนี้เราใช้นาเกลือมาเรียกร้องความสนใจ ให้เด็กจำว่ากำลังพูดถึงนาเกลืออยู่นะ 

แล้วยังไงต่อล่ะ เด็กก็จะดูภาพแล้วค่อยๆ อ่านเรื่องต่อไป

ภาพนกจริงในเล่มนักเขียนเช่ามาจากสารคดีค่ะ เราเลือกภาพนกจริงไดคัทเฉพาะตัวนก
จัดวางร่วมไปกับภาพวาด เพื่อให้ความรู้สึกสนุกและไม่ให้แข็งเกินไป
แทรกไปกับนกที่เป็นรูปวาดสีนํ้า ให้งานอ่อนโยน

มีจุดที่ผิดคือ นกรีดนํ้า ที่ถูกคือ นกกรีดนํ้า ค่ะ ใครได้หนังสือไปแล้ว ถ้าเจอก็แก้ให้ด้วยนะคะ
เราแก้ไขได้โดยการพิมพ์ใบแทรกหน้าที่ผิดไปกับหนังสือค่ะ ขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย

การจัดวางภาพ ต้องดูทั้งองค์ประกอบ การเลือกโทนสีที่ต้องเข้ากับเรื่องราว

สารคดีภาพสำหรับเด็กเล่มนี้ เราหลอกล่อเด็กๆ ให้มาอ่าน

เพราะหนังสือที่ดี เด็กควรจะได้หยิบมาอ่าน และได้ประโยชน์จากหนังสือบ้าง

ถ้าไม่หยิบขึ้นมาอ่านเลย ต่อให้เป็นหนังสือที่ดีมาก ก็น่าเสียดายที่เดียว

ข้อมูลที่ใส่ลงไปในหนังสือเด็ก เป็นข้อมูลเชิงบวก ไม่ต่อต้าน ไม่มีมุมมองด้านลบ

คิดถึงเด็กเป็นหลัก ถ้าเด็กหยิบมาดูแล้วนั่งลงอ่าน หนังสือนั้นก็สำเร็จตามความตั้งใจแล้ว

และเมื่อเด็กได้ต่อยอด ก็ยิ่งดีค่ะ

เช่น ภาพวัด ถ้าเราเอารูปวัดลงเป็นภาพจริง เด็กหรือแม้แต่ผู้ใหญ่หลายคน

อาจจะเปลี่ยนหนี เราก็ใช้วิธีวาดลายเส้นโดยคงภาพจริงบางส่วน

เด็กก็จะอยากรู้ว่าวัดอะไร หรืออาจจะอยากวาดตาม เพราะรูปวาดจะเข้าถึงเด็กได้ดีกว่ารูปถ่าย

นักเขียนหาข้อมูลและเขียนเรื่องทั้งหมด บกหนังสือเด็ก (พี่แต้ว) ทำงานร่วมกับนักเขียน
ดูแลด้านข้อมูลสำหรับที่จะลงไปในหนังสือเด็ก แล้วส่งข้อมูลดิบมา
เราเอามาย่อยให้อ่านง่ายสำหรับเด็ก มาจัดองค์ประกอบและวาดรูปใส่ลงไป

 เนื่องจากที่บอกไปแล้วว่าสารคดีภาพสำหรับเด็ก  เล่มนี้จึงเน้นภาพวาด
วาดเสร็จแล้วก็จะเอาไปไดคัท แล้วเลือกจัดวางลงไปตามเนื้อหา และไม่ลืมว่าทำเพื่อให้เด็กอ่านค่ะ

สำหรับคนทำงานหนังสือ หรืองานอะไรก็ตาม เราไม่อยากให้เกิดข้อผิดพลาด
และเมื่อเกิดขึ้นแล้วเรายอมรับผิด แก้ไข ทำใจยอมรับ ปล่อยวาง
เดินหน้าทำสิ่งใหม่ให้ดี มีความสุข และทำต่อไปค่ะ

ถ้าผู้อ่านพบข้อผิดพลาด หรือข้อมูลที่แตกต่างจากหนังสือ
 นั่นหมายถึง หนังสือมีชีวิต ผู้อ่านก็จะได้เรียนรู้ และตัวหนังสือเองก็ได้เรียนรู้ และมีชีวิตต่อไป

ขอให้มีความสุขในการอ่านนะคะ

เสร็จออกมาเป็นเล่มเป็นที่พอใจของเรา คนทำหายเหนื่อย อาจไม่สมบูรณ์แบบ
เพราะมีที่ผิด แต่ก็เป็นอีกเล่มที่ชอบมากค่ะ
ชุดนี้มีทั้งหมด 7 เล่ม ไม่มีจำหน่ายนะคะ แต่แจกฟรีที่ SK สมุทรสาครค่ะ